• गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • राजनीतिक
  • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • अन्य
    • ज्ञान बिज्ञान
    • बिचित्र संसार
  • ई-पेपर
  • गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • राजनीतिक
  • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • अन्य
    • ज्ञान बिज्ञान
    • बिचित्र संसार
  • ई-पेपर
No Result
View All Result
No Result
View All Result

रुपा सदाले आफुलाई अछुत नर्स भन्नुको यस्तो छ रहस्य

क्षीरेश्वरनाथ डेस्क क्षीरेश्वरनाथ डेस्क
पुस २०, २०७६, ११:३४ AM
0
रुपा सदाले आफुलाई अछुत नर्स भन्नुको यस्तो छ रहस्य

०४९ सालमा सिरहाको खिरौनामा जन्मिएँ । त्यही गाउँकै स्कुलमा कक्षा १ सम्म पढेँ । बुबाको जागिर वन कार्यालयमा भएकाले हामी सबै परिवार सुर्खेतको बुद्धपथमा बसाइँ स-यौँ । हामी नयाँ ठाउँमा, नयाँ गाउँमा पुग्यौँ । त्यहाँ पुगेपछि बुबाले मलाई नर्सरीमा भर्ना गरिदिनुभयो ।

म बोर्डिङ स्कुलमा पढ्न थालेँ । तर, त्यहाँको पढाइ एकदमै महँगो थियो । किनकि स्कुल जाने म मात्रै थिइनँ । मसहित दिदी र भाइलाई पनि बुबाले पढाउनुपर्ने थियो । बुबाको कमाइले हामी सबैजना बोर्डिङ स्कुलमा पढ्न सकेनौँ । घर खर्चदेखि पढाइ खर्च सबै बुबाको कमाइबाट चल्ने सम्भावना थिएन । त्यसपछि म उषा बालवाटिका माध्यमिक विद्यालयमा भर्ना भएँ ।

त्यहाँ पढ्दा कुनै पनि प्रकारको भेदभाव भोग्नुपरेन । साथीहरू, शिक्षकहरूका तर्फबाट कुनै पनि प्रकारको भेदभाव, दुव्र्यवहार भएन । स्कुल पढ्दा म दलित मुसहर भनेर हीनताबोध भएन । मिहिनेत गरेर पढेँ । उषा बालवाटिका माध्यमिक विद्यालयबाट २०६३ सालमा दोस्रो श्रेणीमा एसएलसी पास भएँ । त्यो क्षण मेरो जीवनमा सबैभन्दा खुसीको क्षण थियो । त्यसवेला आमाबुबा धेरै खुसी हुनुभएको थियो ।

१० वर्ष लामो बसाइपछि फेरि बुबाको सरुवा भयो । बुबाको सरुवा सुर्खेतबाट जनकपुरमा भयो । बुबाको सरुवा हुने कुराले मलाई निकै चिन्तित बनायो । जहाँ मैले बाल्यकाल गुजारेको थिएँ, त्यो ठाउँ छाड्नुपर्ने थियो । त्यहाँ मैले विभेद भोग्नु परेन । बुबाको सरुवा हुने कुरा मेरा लागि बज्रपातजस्तै भयो । सुर्खेतमा पाएको माया, प्रेम र स्नेहले त्यो ठाउँ छाड्न फिटिक्कै मन थिएन । तर, नचाहेर पनि त्यो ठाउँ छाड्नैपर्ने भयो । बाल्यकाल बिताएको गाउँ र स्कुल छाडेर हामी जनकपुर आयौँ । बुबाको त्यो सरुवादेखि नै मेरो जीवनमा दुःखको आगमन भयो । सानैदेखि सुर्खेतमा बसेकाले मलाई जनकपुरतिरको भाषा पनि त्यति राम्रो बोल्न आउँदैनथ्यो । त्यसपछि जनकपुरमा मेरा दिनहरू बित्न थाले ।

एसएलसी पास गरेपछि स्टाफ नर्स बन्ने सपना थियो । तर, पैसाको कारणले मैले पढ्न पाइनँ । मेरो सपनाविपरीत बुबाले मलाई शिक्षा संकायमा भर्ना गराइदिनुभयो । कलेज गएँ । पहिलो दिनमै मैले आफ्नो नाम रूपाकुमारी सदा भनेँ । साथीहरूले अचम्मित हुँदै सोधे, ‘कुन सदा ? साथीहरू अचम्मित भएको देखेर म अकमक्क भएँ । के भनूँ के भनूँ भएँ । साथीहरूले फेरि कुन जातिको हो भनेर सोधे । मैले मुसहर हुँ भनेँ । मुसहर शब्द सुन्नेबित्तिकै सबैको अनुहार एक्कासि परिवर्तन भयो । सबैजनाले छक्क पर्दै ‘ए ! मुसहर जाति पो’ भने ।

गर्भवती भएकाले स्वास्थ्यचौकीनजिकै कोठा लिएर बस्ने विचार गरेँ । गाउँमा कोठा खोज्न थालेँ । धेरै ठाउँमा गएर कोठा खोजेँ, तर मलाई कसैले कोठा दिएन । गाउँका मानिसले म मुसहर जातिको भएको थाहा पाइसकेका रहेछन् । उनीहरूले देवता रिसाउँछन् भन्दै मलाई कोठा दिएनन् । त्यसपछि म अस्पतालकै अँध्यारो कोठामा बस्न थालेँ ।

मैले बोल्ने गरेको नेपाली भाषा मेरो बाध्यता थियो । सुर्खेत बसाइका कारण मेरो नेपाली भाषा अरूको तुलनामा प्रस्ट थियो । एउटी मुसहरकी छोरीको प्रस्ट नेपाली बोलेको अरूलाई मन परेन । त्यसपछि मलाई भनियो, ‘नेपालीमा बढ्ता नबोल, नेपाली आफू मात्रै बोल्न सक्छु भनेर देखाउने काम नगर ।’ विद्यार्थी साथीहरूले मात्रै होइन, सरको तर्फबाट त्यही कुरा आयो । यसमा मेरो कुनै दोष थिएन । म जुन ठाउँमा हुर्केकी थिएँ, त्यहीँ सिकेकी थिएँ मैले भाषा । त्यही बस्दाबस्दै मेरो लवज अरूभन्दा राम्रो भएको मात्रै थियो । मेरो केही पनि गल्ती थिएन । म मुसहर जाति भएको र मैले प्रस्ट नेपाली भाषा बोलेकै कारण साथीहरू मबाट टाढा हुन थाले । कलेजमा मैले मिल्ने साथी पाइनँ । सबैजना मबाट टाढा जान्थे । मलाई हेप्थे । जुन व्यवहार मैले सुर्खेतमा कहिल्यै भोग्नु परेन ।

हेप्ने व्यवहार भोगेपछि मैले आमाबुबालाई सुनाएँ । त्यसपछि बुबाले भन्नुभयो, ‘हामी तल्लो दलित जातिका हौँ, हामी अछुत जाति हौँ । हामीलाई अरूले छुनु हुँदैन ।’ बुबाको कुरा सुन्दा म झस्किएँ । एकदमै दुःख लाग्यो । त्यसपछि बुबाले छुवाछुतको लामो वृत्तान्त सुनाउनुभयो । उहाँको कुरा सुनिरहँदा म पटकपटक झस्किएँ । डाँको छाडेर रुन मन लाग्यो । भित्रभित्रै आक्रोशित भएँ । अनि मस्तिष्कमा सुर्खेतमा बिताएको बाल्यकाल झलझली सम्झिरहेँ। बाल्यकालका साथीहरू, सरहरू सम्झिएँ । त्यहाँको माया, प्रेम धेरै सम्झिएँ ।

मलाई नेपाली भाषा बोल्न र पढ्न गाह्रो भएन । सजिलै बोल्न र बुझ्न सक्थेँ । तर, जनकपुरमा पढाउने क्रममा प्रयोग हुने मैथली भाषा मैले बुझिनँ । त्यसपछि मलाई पढ्न एकदमै गाह्रो भयो । तथापि मैले हिम्मत हारिनँ । निकै मिहिनेत गरी गणित विषय लिएर कक्षा १२ पास गरेँ । लगत्तै स्नातक तहमा भर्ना भएँ । सगँसँगै सिटिइभिटीबाट दलित, मुस्लिम महिलाहरूलाई निःशुल्क पढाउने सूचना थाहा पाएँ । त्यसमा पनि फर्म भरेँ । परीक्षा दिएँ । नाम पनि निकाल्न सफल भएँ ।

मेरो स्टाफ नर्स बन्ने सपना अब पूरा गर्नु थियो । स्टाफ नर्समा भर्ना हुने क्रममा प्रशासनले विभिन्न किसिमका नियमहरू सुनायो । त्यसलाई व्यवहारमा लागू गर्नुपर्ने वाचा गरायो । त्यही वेला स्टाफ नर्स पढ्ने दुईवटा समूह भर्ना गरियो । एउटा निःशुल्क पढ्ने, अर्को सशुल्क पढ्ने । सशुल्क पढ्नेहरूका लागि केही पनि नियम बनाइएन । उनीहरूले जे गरे पनि केही गरिँदैनथ्यो । तर, दलित र मुस्लिम विद्यार्थीहरूका लागि विभिन्न नियम बनाइयो । हामीलाई दबाउने, हेपेर राख्ने र विभिन्न किसिमको तनाव दिइयो । उनीहरूलाई नरम तरिकाले पढाउने, नरम तरिकाले बोल्ने गरिन्थ्यो । तर, दलित र मुस्लिम विद्यार्थीहरूलाई नराम्रो व्यवहार गरिन्थ्यो ।

त्यहाँ अरूलाई गरिने व्यवहार र मसहित मुस्लिम विद्यार्थीहरूमाथि गरिने व्यवहार फरक थियो । केही बोल्यो भने प्रयोगात्मक परीक्षामा फेल गराइदिने धम्कीसमेत दिने गरिन्थ्यो । त्यहाँ पढ्ने क्रममा जातपात, छुवाछुत, को ठुलो जात, को सानो जात भन्ने राम्रैसँग थाहा भयो । बिदाको दिन अरू सबै नर्सहरूले बिदा पाउँथे । तर, हाम्रो समूहमा कसैले पनि बिदा पाउँदैनथे । जस्तैः जाडोको बिदा, दसैँको बिदाहरूमा सबैको बिदा हुन्थ्यो, तर हामीलाई त्यहीँ राखेर ड्युटीमा खटाइन्थ्यो । जति आवाज उठाए पनि हाम्रो केही पनि सुनवाइ हुँदैनथ्यो । हामीले जसरी भए पनि ड्युटी गर्नुपथ्र्यो । ड्युटीमा पनि दलित भएको कारणले हेपेर बोल्ने गरिन्थ्यो । त्यस्तो समस्या हुँदा पनि मैले पढाइ जारी राखेँ । कहिल्यै हिम्मत हारिनँ । मलाई जसरी भए पनि मेरो सपना पूरा गर्नु थियो । हौसला जारी राखेर पढिरहेँ ।

०००
सन् २०१३ मा फाइनल रिजल्ट आयो । म पहिलो श्रेणीमा पास भएर स्टाफ नर्स बनेँ । वर्षौंंदेखि सोचेको सपना पूरा भयो । बुबाआमाको पनि सपना पूरा भयो । म स्टाफ नर्स बनेको दिन आमाबुबा धेरै खुसी हुनुभयो । परिवारमा खुसियाली छायो । एनएनसीमा दर्ता गराएँ । त्यसपछि कामको खोजी लागेँ । जनकपुरका सबै अस्पतालमा जागिरका लागि निवेदन दिएँ । तर, कुनैमा पनि काम पाइनँ । किनकि मेरो भनसुन गरिदिने मान्छे कोही पनि भएन ।

धेरै संघर्ष गरेर स्टार्फ नर्स बनेँ । तर, कतै काम पाइनँ । सबैतिर आफ्नो मान्छे हेरेर मात्रै जागिर दिइँदो रहेछ । मेरा लागि बोलिदिने मान्छे कोही पनि भएन । एनएनसी नम्बर नभएकालाई नोकरी दिइयो, तर एनएनसी नम्बर भएर पनि मलाई नोकरी दिइएन ।

म त मुसहर जातिकी थिएँ । मेरो आफन्त यस क्षेत्रमा कोही पनि थिएनन् र छैनन् । त्यही कारणले मैले काम पाइनँ । जनकपुरका नाम चलेकोदेखि भर्खरै खुलेका सबै अस्पताल, क्लिनिकहरूमा धाएँ, तर कतै पनि काम पाइनँ । जानकी हेल्थ केयर, अञ्चल अस्पताल, सिटी अस्पताललगायतमा कामका लागि धेरै भौँतारिएँ, तर कतै पनि पाइनँ । कामको खोजीमा हिँड्दा म धेरैपटक निराश पनि भएँ । तर, हिम्मतचाहिँ हारिनँ ।

कतै पनि काम नपाएपछि परिवार नियोजनमा गएर भोलिन्टियर बनी फ्रीमा काम गर्न थालेँ । सबैतिर आफ्नो मान्छे हेरेर मात्रै नोकरीमा राखिँदो रहेछ । त्यो देखेर धेरै दुःख लाग्यो । एनएनसी नम्बर नभएकालाई नोकरी दिइयो, तर मसित एनएनसी नम्बर भए पनि मलाई नोकरी दिइएन । अन्त्यमा म हारेँ । जागिर खोज्दै भौँतारिन छाडिदिएँ ।

०००
अब मेरो लक्ष्य फेरियो । प्रतिस्पर्धाबाट नाम निकालेर सरकारी नोकरी गर्छु भनेर लोकसेवाको तयारी गर्न थालेँ । अस्पतालमा काम खोज्दाखोज्दै मेरो बिहे भइसकेको थियो । लोकसेवा आयोग तयारी गर्नेवेला मेरो नानी पनि भइसकेको थियो । नानीको रेखदेखसँगै लोकसेवाको तयारी गरेँ । ओम कोचिङ सेन्टरका फाउन्डर अभय सिंह सरले हौसला दिनुभयो । कसरी पास हुने भनेर उहाँले सिकाउनुभयो । अलि मिहिनेत गरियो भने समावेशीतर्फ महिला र दलित कोटामा एकैपटकमा नाम निकाल्न सक्छौ भनेर हौसला दिइरहनुहुन्थ्यो ।

सरको साथ र सहयोगमा लोकसेवाको तयारी गरिरहेँ । २०७३ जेठमा बुटवलबाट अनमीको परीक्षा दिएँ । फागुनमा रिजल्ट आयो । लोक सेवाको खुला, महिला, दलित, मधेसी गरी चारवटैमा मेरो नाम निस्कियो । परिवारमा फेरि खुसियाली छायो । रिजल्ट आएको रातभरि हामी परिवारका कोही पनि निदाएनौँ । एकदमै खुसीको क्षण थियो त्यो रात । त्यसपछि अन्तर्वार्ताका लागि तयारी गर्न थालेँ । मनमा कौतूहल थियो, अलिअलि डर पनि । अन्ततः अन्तर्वार्तामा पनि पास भएँ । त्यसपछि मैले थाहा पाएँ, म मुसहर समुदायकै पहिलो महिला निजामती कर्मचारी बनेछु । अब मेरो काम सुरु भयो । नवलपरासीको सोमनी स्वास्थ्यचौकीमा मेरो पहिलो दरबन्दी तोकियो ।

०००
दरबन्दी तोकिएको ठाउँमा पुगी १८ महिना अनमी पदमा काम गरेँ । त्यहाँ जातपात छुवाछुतको केही महसुुस भएन । १८ महिनापछि प्रदेश नं. २ को अञ्चल अस्पताल, जनकपुरमा मेरो सरुवा भयो । आफ्नो ठाउँमा सरुवा भएकाले खुसी भएँ । अफिसमा ड्युटी सुरु गरेँ । तर, जनकपुर आएपछि फेरि विगतको जस्तै व्यवहार भोग्न थालेँ । म फेरि त्यहीँ आइपुगेँ । जति नै मिहिनेत गरेर जेसुकै बने पनि मलाई फेरि उही मुसहरका रूपमा हेर्न थालियो । फेरि सुरु भयो विभेद ।

मलाई बस्नका लागि क्वार्टर दिइएन । क्वार्टर चाहियो भनेर जति नै निवेदन दिए पनि सुनवाइ भएन । थाहा पाएँ, भित्रभित्रै आफ्ना मान्छेलाई क्वार्टर दिएर मलाई नदिइएको रहेछ । तालिमका लागी स्थायी कर्मचारी हुँदाहुँदै पनि आफ्नो मान्छेलाई अस्थायी कर्मचारी बनाएर राखियो । भेदभाव, छुवाछुतलाई सामना गर्दै आफ्नो ड्युटीमा खटिरहेँ ।

०००
कर्मचारी समायोजनका क्रममा म कमला नगरपालिकाअन्तर्गत दुबरकोट स्वास्थ्यचौकीमा पुगेँ । जनकपुरबाट धाउन सम्भव थिएन । म आफैँ पनि गर्भवती भएकाले स्वास्थ्यचौकीनजिकै कोठा लिएर बस्ने विचार गरेँ । गाउँमा कोठा खोज्न थालेँ । धेरै ठाउँमा गएर कोठा खोजेँ, तर मलाई कसैले कोठा दिएन । गाउँका मानिसहरूले म मुसहर जातिको भएको थाहा पाइसकेका रहेछन् । उनीहरूले देवता रिसाउँछन् भन्दै मलाई कोठा दिएनन् । जुन गाउँमा म स्वास्थ्य सेवा दिन्छु, त्यही गाउँमा मैले कोठा पाइनँ ।

अन्त्यमा स्वास्थ्यचौकीकै एउटा सानो कोठा सफा गरी बस्ने निर्णय गरेँ । त्यो कोठामा न पानी छ, न झ्याल छ, न ढोका छ, न बिजुलीबत्ती छ, केही पनि छैन । म त्यस्तै कोठामा बसेर भए पनि गाउँका मानिसलाई स्वास्थ्य सेवा दिने निर्णयमा पुगेँ । म आज नि त्यही अँध्यारो कोठामा बसी गाउँका मानिसहरूलाई स्वास्थ्य सेवा प्रदान गरिरहेकी छु । म सरकारी जागिरे हुँ, तर मैले अझै छुवाछुतको घटना भोगिरहेकी छु । पढ्न नपाएका दलित समुदायले झन् कति दुःख भोगिरहेको होला ? अन्त्यमा यो भन्न चाहन्छु कि आफूले अरूका लागि केही नगरे पनि अरूको मनोबल घटाउने कामचाहिँ कहिल्यै नगर्नु । सबैलाई समान रूपले व्यवहार गर्नु ।

रुपा सदाको यो भोगाइ – नयाँ पत्रीकाबाट जस्ताकोतस्तै साभार गरेका हौं

सम्बन्धित समाचार

मधेस प्रदेश सरकारमा माओवादी केन्द्र सहभागी 
राजनीतिक

मधेस प्रदेश सरकारमा माओवादी केन्द्र सहभागी 

२०७९/१०/२४
नागरिकता विधेयक अगाडि बढाउने सरकारको तयारी
राष्ट्रिय

नागरिकता विधेयक अगाडि बढाउने सरकारको तयारी

२०७९/१०/२४
नेपालका पहिलो गभर्नर जबराको निधन
राष्ट्रिय

नेपालका पहिलो गभर्नर जबराको निधन

२०७९/१०/२२

यो विषयमा आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस् !

ताजा समाचार

मधेश प्रदेश सरकार तेश्रो चरणमा पाए पूर्णता, १५ सदस्यीय मन्त्रिमण्डल

मधेश प्रदेश सरकार तेश्रो चरणमा पाए पूर्णता, १५ सदस्यीय मन्त्रिमण्डल

16 hours ago
लवकुशमा ३ महिने व्यटीपार्लरसम्बन्धी तालिम सुरु

लवकुशमा ३ महिने व्यटीपार्लरसम्बन्धी तालिम सुरु

17 hours ago
प्रदेश लोकसेवा आयोग निस्कृय भएको भन्दै विद्याथार्थीहरुले जनकपुरधाममा गरे प्रदर्शन

प्रदेश लोकसेवा आयोग निस्कृय भएको भन्दै विद्याथार्थीहरुले जनकपुरधाममा गरे प्रदर्शन

1 day ago
मधेस प्रदेश सरकारमा माओवादी केन्द्र सहभागी 

मधेस प्रदेश सरकारमा माओवादी केन्द्र सहभागी 

1 day ago
नागरिकता विधेयक अगाडि बढाउने सरकारको तयारी

नागरिकता विधेयक अगाडि बढाउने सरकारको तयारी

1 day ago
नेपालका पहिलो गभर्नर जबराको निधन

नेपालका पहिलो गभर्नर जबराको निधन

3 days ago

सम्पर्क कार्यालय

नेपाल च्वाइस मेडिया प्रा.लि. द्वारा संचालित
www.knkhabar.com
र क्षिरेश्वरनाथ साप्ताहिक
जि.प्र.का. धनुषा दर्ता नम्बर : १८४/२०६८/०६९
कार्यालय : क्षिरेश्वरनाथ-५, धनुषा
सम्पर्क कार्यालय : जनकपुरधाम-११, धनुषा
सम्पर्क फोन. नं. : +९७७-९८४४१११८१६
इमेल : [email protected]
सुचना विभाग : दर्ता प्रक्रियामा

हाम्रो बारेमा

सम्पादक : दिपेन्द्र प्रसाद सिंह
सम्पर्क नं. : +977- 9804828421
सह-सम्पादक : जितेन्द्र प्रसाद सिंह
संवाददाता : बुधन साह
काठमाडौं संवाददाता : अशोक कुमार कर्ण
विज्ञापनका लागि:
इमेल : [email protected]

हामि सामाजिक संजालमा

Facebook Twitter Youtube Pinterest
  • Privacy Policy

© 2019 Ksheereshwornath || Developed & Managed by || Surendra Singh || This Site has been visited hit web counter.com

No Result
View All Result
  • गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • राजनीतिक
  • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • अन्य
    • ज्ञान बिज्ञान
    • बिचित्र संसार
  • ई-पेपर

© 2019 Ksheereshwornath || Developed & Managed by || Surendra Singh || This Site has been visited hit web counter.com

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In