धनुषा, ०७८ पुस १४ गते । प्रदेश २ मा मानव अधिकार रक्षकहरुको अवस्था चुनौतीपूर्ण रहेको एक कार्यक्रममा वक्ताहरुले बताएका छन् । अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र इन्सेक प्रदेश २ कार्यालयले पुस १३ गते जनकपुरधाममा आयोजना गरेको मानवअधिकार रक्षकहरुको अवस्था र सुरक्षा सवाल विषयक छलफल कार्यक्रममा वक्ताहरुले मानव अधिकार रक्षकहरुको पीडितको न्यायको लागि काम गरि रहँदा सुरक्षित नरहेको बताएका छन् ।
प्रदेश २ का सांसद रामाशिष यादवले मानव अधिकार रक्षक हुनु चुनौतीसंग युद्ध गर्नु सरह हुने गरेको बताउनुभयो । मानवअधिकार रक्षकले आवाज विहिनहरुको आवाज उठाउन र न्यायमा पहुँचको लागि काम गर्नु पर्ने भएकाले यो काम चुनौतीपूर्ण रहेको बताउनुभयो । मानव अधिकार रक्षकहरुको पीडितको लागि काम गरि रहँदा आफुनो अवस्था र सुरक्षाको समेत ख्याल गर्नुपर्नेमा सुझाव दिदै सुरक्षा चुनौती भए सर्तकता पूर्वक सम्बन्धित निकायमा खवर दिनुपर्ने बताउनुभयो । उहाँले वायु, पानी, माटो, वन जंगल, जीवजन्तुको समेत मानवअधिकारसम्बन्धी प्रस्तुतीकरण गर्दै समग्रमा मानवका सम्पूर्ण अधिकारको रक्षा गर्नु राज्य र मानवअधिका रक्षकहरुको दायित्व र कर्तव्य रहेको बताउनुभयो ।
इन्सेक प्रदेश २ प्रमुख राजु पासमानले प्रदेश २ मा मानव अधिकार उल्लघंन र ज्यादतीका घटनाहरु निकै भई रहेकोमा हामी मानव अधिकारको क्षेत्रमा क्रियाशिल संघ सं्रस्थाका प्रतिनिधी र व्यक्तिहरु समेत सुरक्षा चुनौतीको खतरा रहदै आएको बताउनुभयो । मानवअधिकारका उल्लघंनका घटनाहरु भई रहँदा रक्षकहरु कहिलेकाही राज्य पक्ष र पीडिकहरुको आँखा तगारो नै मानवअधिकारकर्मीहरु हुने गरेकाले हाम्रो सामुहिक एकताको आवश्यकता रहेको बताउनुभयो । घटनाहरुको स्थलगत अनुगमन र अवलोकन गर्न जाँदा समेत टोलीमार्फत जाँदा सहज र प्रभावकारी समेत हुने गरेको बताउनु भयो ।
राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोग प्रदेश २ प्रमुख विरबहादुर बुढा मगरले मानव अधिकार रक्षकहरुले पीडितहरुको पक्षमा काम गरि रहँदा कुनै पनि प्रकारका सुरक्षा खतरा महसुस भएको खण्डमा आयोगमा जानकारी गराउन हुन आग्रह गर्नु भयो । उहाँले मानव अधिकार रक्षकहरुको सुरक्षाको सवालमा आयोग तत्पर रहेको बताउनु भयो ।
नेपाल पत्रकार महासंघ प्रदेश २ का अध्यक्ष राजेश कुमार कर्णले राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगपछि देशभर संगठित रुपमा मानवअधिकारको क्षेत्रमा क्रियाशिल इन्सेक नै पहिलो र अग्रणी गैर सरकारी संस्था रहेको भन्दै प्रंशसा गर्नु भयो । प्रदेश २ मा मानव अधिकार रक्षकहरुकोे अवस्था सुखद नभएको बताउँदै यस वर्ष मात्रै प्रदेश २ मा १४ जना पत्रकारहरुमाथि राज्य पक्ष र गैरराज्यपक्षबाट आक्रमण, धम्की, स्वास्थ्यकर्मी उपर कुटपिट, प्रहरी थुनुवा कक्ष र कारागारमा कैदीवन्दीको मृत्यु हुनुले प्रदेश २ मा मानव अधिकार रक्षकहरुको सुरक्षा अवस्था समेत चुनौतीपूर्ण रहेको बताउनु भयो । पीडितलाई न्यायमा पहुँच बढाउन हामी थोरै संख्यामा रहेका मानवअधिकार रक्षकहरुको संघसंस्था र व्यक्तिहरुको सामुहिक संस्था निमार्ण गरि संयुक्त रुपमा आवाज उठाउनुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
एनजिओ फेडरेशन प्रदेश २ सदस्य पिंकी कुमारी साहले हामी मानवअधिकार रक्षकहरुको समेत विभिन्न घटनाहरु मत बाँझिदै आएकाले यसको लागि समेत संयुक्त संस्थाको आवश्यक रहेको बताउनु भयो । उहाँले हामी मानव अधिकार रक्षकहरुले पीडितहरुको न्यायमा पहुँच बढाउन हरपल तयार रहनुपर्ने र हामी हाम्रो कामले नै समाजमा अब्बल स्थापित हुन सक्ने बताउनुभयो ।
कार्यक्रममा प्रदेश २ सभाका सांसद रामाशिष यादवले महिलाअधिकारकर्मी रोजलिन सिंह बछार, कोपिला तिम्लिसिना, शान्ति पासमान, वविता जैसवाल र नन्दनी यादवलाई पर्यावरण बचाउका लागि कटहरको बोट रोप्न प्रदान गर्नुभयो । पर्यावरण र प्लाष्टिक मुक्त अभियानी समेत रहनुभएका सांसद यादवले कपडाका झोला सम्पूर्ण सहभागिहरुलाई प्रदान गर्नुभएको थियो ।
दिपेन्द्रप्रसाद सिंह
