• गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • राजनीतिक
  • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • अन्य
    • ज्ञान बिज्ञान
    • बिचित्र संसार
  • ई-पेपर
  • गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • राजनीतिक
  • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • अन्य
    • ज्ञान बिज्ञान
    • बिचित्र संसार
  • ई-पेपर
No Result
View All Result
No Result
View All Result

नेपालमा कोभिड–१९ र मानव अधिकारको अवस्था

क्षीरेश्वरनाथ डेस्क क्षीरेश्वरनाथ डेस्क
जेष्ठ २४, २०७७, ८:२३ AM
0
शुक्रवार ४९ संक्रमित थपिए, संक्रमितको संख्या ५ सय ७ पुग्यो
राजु पासवान

कोरोना भाइरस रोगबारे पहिलोपटक विश्व स्वास्थ्य संगठनमा ३१ डिसेम्बर २०१९ मा रिपोर्ट गरियो । यस भाइरसको सङ्क्रमणले हुने रोगलाई कारोना भाइरस डिजिज “कोभिड–१९” भन्ने गरिन्छ । चिनको बुहानबाट सुरु भएको कोरोना भाइरस अहिले अन्तर्राष्ट्रिय रुप लिएको छ ।


यो लेख तयार पार्दासम्म विश्वमा ६७ लाख २४ हजार ५१६ जना संक्रमित भएका छन् । भाइरस लागेर ३ लाख ९४ हजार १८ जनाको मृत्यु भएको छ । कोरोना भाइरसबाट सङ्क्रमित भएर २९ लाख ९६ हजार ३ सय ३२ जना व्यक्ति यो रोगबाट निको भएका छन् ।

रोना भाइरसको महामारीबाट उत्पन्न जटिल अवस्थाको कारण सिङ्गो विश्व, इतिहासकै सर्वाधिक कठिन मोडमा आइपुगेको छ । विश्वका एकाधबाहेक सबै मुलुकहरू यस महामारीबाट आक्रान्त भएका छन् ।


नेपालमा भने अहिलेसम्म कोरोना भाइरस सङ्क्रमणबाट एघार जनाको मृत्यु भएको छ । मृत्यु हुनेमा सिन्धुपाल्चोककी २९ वर्षीया महिला तथा बाँकेका २५ वर्षीय, गुल्मीका ४१ वर्षीय, बाराका ७० वर्षीय, ललितपुरका ५६ वर्षीय, अर्घाखाँचीका ३५ वर्षीय, दैलेखका ३५ वर्षीय, दोलखाका ७६ वर्षीय र पाल्पाका ४५ वर्षीय पुरुषहरु रहेका छन् । त्यसैगरी बाजुराकी दुई वर्षीया बालिकाको मृत्यु भएको छ ।

हिलेसम्म नेपालमा २ हजार ९ सय १२ जनामा कोरोना सङ्क्रमण देखिएको छ । जसमध्ये ३ सय ३३ जना उपचारपछि निको भएको स्वास्थ्य तथा जसङ्ख्या मन्त्रालयले जनाएको छ । दैनिक रुपमा कोरोना सङ्क्रमितको सङ्ख्या थपिँदै गएको छ । कोरोना भाइरस रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि नेपाल सरकारले २०७६ चैत ११ गतेबाट लगाइएको लकडाउनको अवधि पटक पटक थप गरी २०७७ जेठ ३२ गतेसम्म थप गरेको छ ।


कोरोनाको महामारी अन्य मुलुकहरूमा भन्दा पछि मात्रै दक्षिण एशियाली मुलुकमा आएकाले तयारीको यथेष्ट समय थियो । नेपाल सरकारले स्रोत र साधनले भ्याएसम्म तयारी गरेको जनाउँदै पनि आएको छ ।

नव अधिकार तथा स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित ऐन कानुन तथा कोरोना भाइरससम्बन्धी क्वारेन्टाइन सञ्चालन तथा व्यवस्थापन गर्न बनेको मापदण्ड २०७६ जारी भएको छ । सरकारले क्वारेन्टाइन र आइसोलेशन बेडको क्षमता पनि बढाउँदै लगेको छ ।


कोभिड–१९ सम्बन्धी क्वारेन्टाइन सञ्चालन तथा व्यवस्थापन गर्न बनेको संघ, प्रदेश र स्थानीय मापदण्ड २०७६ बमोजिम घना बस्तीबाट टाढा, १ सय भन्दा बढीलाई राख्न सक्ने क्षमता भएको, सञ्चार, स्वास्थ्य पानी, बिजुलीको पूर्ण व्यवस्था भएको र प्रति व्यक्ति ७५ वर्ग फिटको स्थान वा न्यूनतम दुरी साढे तीन फिट हुनुपर्ने, नियमित सरसफाई हुनुपर्ने लगायतको व्यवस्था रहेको छ ।

तर, २०७६ चैत १४ गतेदेखि संचालन गर्दै आएको धनुषाको सबैला नगरापलिका–१२ वरकुर्वामास्थित श्री फकिरचन्द गामी माविको क्वारेन्टाइनमा कोरोना आशङ्कित विरामीहरुलाई भुइमै राखिएको छ ।


महोत्तरी जिल्ला गौशाला नगरपालिकाले खानाको उचित व्यवस्थापन नगरेपछि सोही नगरपालिका स्थित निगौल माविको क्वारेन्टाइनमा रहेका २५ जना जेठ १० गते २४ घण्टा भन्दा बढी समयदेखि भोक भोकै बसेको गुनासो थियो ।


बारा जिल्ला अस्पतालबाट एक कोरोना सङ्क्रमितले खाना, पानी र औषधीको व्यवस्था नभएको भन्दै इन्सेक प्रतिनिधिसँग जेठ ८ गते उपचार व्यवस्थाका लागि पहल गरी बचाइदिन आग्रह गर्नु भएको थियो ।

ठ ८ र ९ गते २ हजार नागरिक भित्रिएपछि दैलेखका क्वारेन्टाइन भरिएका छन् । क्वारेन्टाइन अस्तव्यस्त भएपछि क्वारेण्टाइनमा बसेकाहरू विरोध प्रर्दशन गर्नुका साथै आन्दोलित भए । यो त प्रतिनिधि मूलक मात्र समस्या उठान गरिएको छ ।

क्वारेन्टाइन र आइसोलेशनमा राखिएका व्यक्तिहरूका लागि खाने र बस्ने व्यवस्था राम्रो नभएको, एउटै कोठामा कोच्चाएर राखिएको, पुरूष र महिलाका लागि अलगै शौचालयको व्यवस्था नभएको, तातो पानी, पोषिलो खाना, चप्पल, साबुन र सेनिटाइजर लगायत सरसफाइका सामग्रीहरू नभएको गुनासाहरू छन् ।


प्रत्येक नागरिकलाई राज्यबाट आधारभूत स्वास्थ्य सेवा निःशुल्क प्राप्त गर्ने हक तथा आकस्मिक सेवाबाट बञ्चित नहुने नेपालको संविधानको धारा ३५ मा व्यवस्था छ । तर, अहिले विरामीहरु अस्पतालमा जाँदा उपचारबाट बञ्चित भएको अवस्था छ । नीजि मात्रै होइन, सरकारी अस्पतालले समेत अहिले कोरोना भाइरस लागेका सम्भावित लक्षण देखिने बिरामीहरुलाई भर्ना लिने गरेका छैनन् ।

बारामा खुट्टा काटिएर घाइते भएका एक जनाको स्थानीय अस्पतालले उपचार नगर्दा काठमाडौँ लैजाँदै गर्दा बाटैमा मृत्युबरण गुर्न प¥यो । धनुषाको प्रदेशिक अस्पताल जनकपुरमा उपचारका लागि आएका एक बालिकालाई भर्ना गर्न मानेन ।


भारतको अहमदाबादबाट ६ दिनको पैदल यात्रा गरी धनुषाको जटही सीमानाकामा आएका सहिद नगरपालिकाका ३० वर्षीय वीरेन्द्र गुरमैता यादव खाना खान नपाएको र अस्पतालसम्म पु¥याउने एम्वुलेन्स समयमा उपलब्धता हुन नसकेको कारण वैशाख १४ गते मृत्यु भयो ।

स्वास्थ्यको हकबाट बञ्चित भएका यि प्रतिनिधिमूलक घटनामा मात्र हुन् । तसर्थ स्वास्थ्यको हकलाई संविधानको मौलिक हकमै संवैधानिक व्यवस्था गरेको हुँदा आकस्मिक स्वास्थ्य सेवाबाट कसैलाई पनि बञ्चित गर्न पाइदैन ।


प्रत्येक नागरिकलाई खाद्यवस्तुको अभावमा जीवन जोखिममा पार्ने अवस्थाबाट सुरक्षित हुने हक संविधानको धारा ३६ मा व्यवस्था गरेको छ । तर, यो अवधिमा सप्तरीको कञ्चनरुप नगरपालिका–५ पथरी रामपुरका गरिव परिवारका मलर सदाको जेठ ६ गते खाना खान नपाएर मुत्यु भयो ।

संघ, प्रदेश र स्थानीय सरकारले कोभिड १९ तथा लकडाउनको अवधिमा गरिव तथा विपन्न नागरिकलाई राहत वितरण गर्ने प्रतिबद्धता गरेका छन् । तर, सरकारले जारी गरेको मापदण्ड अनुसार राहत वितरण नगरेको तथा वास्तविक राहत पाउनेले नपाएको अवस्था छ । केहि स्थानीय तहबाट कमअसल, गुणस्तरहीन खाद्यान्न वितरण भएका छन् । आफ्ना कार्यकर्तालाई राहत बाडेको भन्दै सप्तरी र सिरहा लगायतका जिल्लामा झडप तथा स्थानीय पालिकामा तालाबन्दीका घटना पनि भएका छन् ।


नेपालमा बस्ने सबै नागरिक समान हुन् । सरकारले दिने सेवा सुविधा सबै नागरिकले पाउनु पर्छ भन्ने मान्यता छ । तर, यस कोरोनाको कहरमा नेपाली नागरिकता नभएका तथा बसाइसराई नगरेका र स्थानीय तहको नागरिक नभएको भन्दै त्यस्ता गरिव, अतिविपन्न परिवारका व्यक्ति स्थानीय तहले बितरण गरेको राहतबाट बञ्चित भएका छन् । त्यस्ता केहि व्यक्तिहरुलाई इन्सेक तथा सहयोगी मनकरी संस्था तथा व्यक्तिको पहलमा राहत बितरणको कार्य भएको छ ।

भिन्न पेश, व्यवशायी तथा रोजगारीका लागि नेपाल बाहिर रहेका नेपाली नागरिक अहिले आफ्नै देश नेपाल आउनबाट बञ्चित भएको अवस्था छ । छिमेकी मुलुक भारतको सीमानाकामा सयौँको सङ्ख्यामा नेपाली नागरिक अलपत्र अवस्थामा छ । सीमानाकामा रोकिएका नागरिकहरु लुकीछिपी नेपाल प्रवेश गर्ने गरेका छन् । अलपत्र परेका अफ्ना नगरिकलाई सरकारले नेपाल आउनबाट बञ्चित गर्नु हुँदैन । उनीहरुलाई नेपालमा ल्याएर व्यवस्थित कोरेन्टाइनमा राख्ने व्यवस्था चाँडै मिलाउनु पर्छ ।


नेपाल कृषि प्रधान देश हो । कृषकहरुले उत्पान गरेका बस्तुभाव उचित मुल्य र बजारको व्यवस्था नहुँदा दुःख पाइरहेको हामी सबैलाई जगजाहेर विषय हो । अहिले कोरोनाको सन्त्रास तथा सरकारले गरेको लकडाउनका कारण कृषि पेशा तथा व्यवसायमा संलग्न कृषकलाई कृषि उत्पादनका लागि आवतजावत गर्न, कृषि उपजको बेचविखन तथा उचित मुल्य प्राप्त गर्न कठिनाई भएको छ । खेतिपाती गर्ने सिजन असार महिना आउँदै छ । लकडाउनकै कारण कृषकहरुलाई समयमा मल बीउ प्राप्त गर्न समस्या भएको छ ।

कार्यालय, कल, कारखाना, उद्योग, निर्माण, व्यवापार÷व्यवसाय बन्द भएको छ । यसले खाधान्नको अधिकार समेत सङ्कटमा परेको छ । तसर्थ यस्तो अवस्थामा प्रत्येक व्यक्तिको जीवनको अधिकार संरक्षणको लागि महत्वपूर्ण योगदान पु¥याइरहेका किसानहरुको अधिकार संरक्षण गर्नु आवश्यक छ ।


शैक्षिक क्षेत्र लामो समयदेखि ठप्प छ । जसले गर्दा विद्याथीहरु शिक्षबाठ बञ्चित भएको छ । यो लामो समयदेखि पठनपाठन नहुँदा विद्यार्थीहरुमा नैरस्यता छ । विद्यार्थीहरुको पठनपाठनलाई कसरी व्यवस्थित गर्ने तत्कालको लागि सोचनीय विषय छ ।

देशका अधिकाँश विद्यालयहरुमा क्वारेन्टाइन बनाइएको छ । कोरोना आशङ्का गरिएका विरामीहरुलाई ती क्वारेन्टाइनमा राखिएको छ । क्वारेन्टाइनमा बस्नेको सङ्ख्या पनि दैनिक रुपमा बढ्दो छ । यसले विद्यालय चाडै खुल्ने सम्भावना पनि कमै छ ।


कोरोना भाइरस सङ्क्रमण (कोभिड १९) को यो अवस्था रहिरहे देशमा आर्थिक सङ्कट पैदा हुन सक्छ । देशमा गरिवी र बेरोजगारी समस्या बढ्न सक्छ । नेपाल बाहिर रोजगारीमा गएका नागरिकहरु नेपाल फर्किने क्रम बढ्दो छ । नेपालमा रोजगारीको अवस्था छैन ।

उद्योग तथा कलकारखानाहरु सञ्चालनमा छैन । कृषि क्षेत्र पनि अस्तव्यस्तको अवस्था छ । यस्तो अवस्थामा नेपाल सरकारले कोरोना भाइरस रोकथाम, उचार तथा नियन्त्रणका कार्यलाई व्यवपस्थित रुपमा प्रभावकारी बनाउन जरुरी छ । भारत लगायत अन्तर्राष्ट्रिय जगतबाट खाद्यान्न आउने गरेको छ । हाम्रो देशको उत्पादनलाई निर्यात गर्न सकेको अवस्था छैन ।

तसर्थ यो अवस्थामा कृषि क्षेत्रमा सरकारले ठोस योजना ल्याउन जरुरी छ । यो क्षेत्रमा बढी लगानी गर्नु पर्ने आवश्यकता छ । कृषि बजारलाई प्रभावकारी बनाउनु जरुरी छ । नागरिकको शिक्षा, स्वास्थ्य र खाद्य अधिकारको प्रत्याभूति गर्नका लागि समयसापेक्ष योजनाहरुको तर्जुमा गरी कार्यान्वय गर्नुु आवश्यक छ ।


(राजु पासवान, इन्सेक प्रदेश २ का संयोजक हुनुहुन्छ)

सम्बन्धित समाचार

निजी विद्यालयले ०.५ प्रतिशत रकम जगेडा कोषमा राख्नुपर्ने
राष्ट्रिय

किन जनप्रतिनिधीको प्राथमिकतामा पर्दैन शिक्षा

२०७९/१०/०९
साँघुरिदै जनकपुरको सडकबाटो, अव्यवस्थित पार्किङले सु्रक्षा चुनौती
राष्ट्रिय

साँघुरिदै जनकपुरको सडकबाटो, अव्यवस्थित पार्किङले सु्रक्षा चुनौती

२०७९/१०/०४
मधेश प्रदेशका मुख्यमन्त्रि यादवले सदनमा विश्वासमा मत दिन काग्रेसलाई गरे लिखित आग्रह, काग्रेसले सभामुखमा समर्थन गर्न राखे प्रस्ताव
राजनीतिक

मधेश प्रदेशका मुख्यमन्त्रि यादवले सदनमा विश्वासमा मत दिन काग्रेसलाई गरे लिखित आग्रह, काग्रेसले सभामुखमा समर्थन गर्न राखे प्रस्ताव

२०७९/१०/०३

यो विषयमा आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस् !

ताजा समाचार

ज्यान मार्ने प्रयास घटनाका आरोपितलाई ढल्केवर प्रहरीको संरक्षण, गिरफतार गर्न ढिलाई पीडितको आरोप

ज्यान मार्ने प्रयास घटनाका आरोपितलाई ढल्केवर प्रहरीको संरक्षण, गिरफतार गर्न ढिलाई पीडितको आरोप

9 hours ago
प्रहरीको थुनुवा कक्षको पर्खाल फोडेर ६ थुनुवा फरार

प्रहरीको थुनुवा कक्षको पर्खाल फोडेर ६ थुनुवा फरार

9 hours ago
कुष्ठरोग मधेश प्रदेशको समस्या बन्दै, न्युनिकरणका लागि प्रदेश सरकार अग्रसर हुन जरुरी

कुष्ठरोग मधेश प्रदेशको समस्या बन्दै, न्युनिकरणका लागि प्रदेश सरकार अग्रसर हुन जरुरी

1 day ago
अयोध्यामा निमार्णाधिन श्रीराम मंदिरमा नेपालको देवशिलाबाट रामलला प्रतिमा निमार्ण गरिने

जनकपुरधाममा महाआरती पश्चात्त देवशिला अयोध्यातर्फ प्रस्थान

1 day ago
सहयोगको भरमा सामुदायिक विद्यालय

सहयोगको भरमा सामुदायिक विद्यालय

1 day ago
जनकपुरमा विद्यार्थी घटे, गाउँ गाउँमा बढे, अधिकांश विद्यार्थीको रोजाई प्राविधिक विद्यालय बन्दै

जनकपुरमा विद्यार्थी घट्दा, गाउँमा बढ्दै

1 day ago

सम्पर्क कार्यालय

नेपाल च्वाइस मेडिया प्रा.लि. द्वारा संचालित
www.knkhabar.com
र क्षिरेश्वरनाथ साप्ताहिक
जि.प्र.का. धनुषा दर्ता नम्बर : १८४/२०६८/०६९
कार्यालय : क्षिरेश्वरनाथ-५, धनुषा
सम्पर्क कार्यालय : जनकपुरधाम-११, धनुषा
सम्पर्क फोन. नं. : +९७७-९८४४१११८१६
इमेल : [email protected]
सुचना विभाग : दर्ता प्रक्रियामा

हाम्रो बारेमा

सम्पादक : दिपेन्द्र प्रसाद सिंह
सम्पर्क नं. : +977- 9804828421
सह-सम्पादक : जितेन्द्र प्रसाद सिंह
संवाददाता : बुधन साह
काठमाडौं संवाददाता : अशोक कुमार कर्ण
विज्ञापनका लागि:
इमेल : [email protected]

हामि सामाजिक संजालमा

Facebook Twitter Youtube Pinterest
  • Privacy Policy

© 2019 Ksheereshwornath || Developed & Managed by || Surendra Singh || This Site has been visited hit web counter.com

No Result
View All Result
  • गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • राजनीतिक
  • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • खेलकुद
  • अन्य
    • ज्ञान बिज्ञान
    • बिचित्र संसार
  • ई-पेपर

© 2019 Ksheereshwornath || Developed & Managed by || Surendra Singh || This Site has been visited hit web counter.com

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In