धनुषा । ०७६ पुष २ गते ।
नागरिक तथा राजनितिक र आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक अधिकारसम्बन्धी कार्यशाला गोष्ठी जनकपुरधाममा पुष २ गते सम्पन्न भएको छ । इन्सेक प्रदेश २ का संयोजक राजु पासवानको अध्यक्षता तथा प्रदेश २ का आन्तरिक मामिला तथा कानुनमन्त्रि सरोज सिंह कुशवाहाको प्रमुख आतिथ्यमा कार्यक्रम सम्पन्न गरिएको छ । कार्यशाला गोष्ठि कार्यक्रममा नागरिक तथा राजनितिक र
आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक अधिकारसम्बन्धी प्रदेश २ संयोजक राजु पासवानले प्रदेश २ को अवस्थामा बारेमा प्रस्तुतीरकण गर्नुभएको थियो ।
इन्सेक एड्भोकेसी विभागका म्यानेजर सम्झा श्रेष्ठले नागरिक तथा राजनितिक अधिकारसम्बन्धी प्रस्तुतीकरण गर्नुभएको थियो ।
इन्सेकको प्रस्तुतीकरणपछि सहभागिहरुले प्रदेश २ मा पछिल्लो समय बम आंतकले जनजीवन क्रसित भएकाले मानवको स्वतन्त्रण वातावरणमा जीवन जिउन पाउनुपर्ने अधिकार हनन् भएको गुनासो गर्नुभएको थियो । प्रदेश २ मा दलित, अपाङता भएका व्यक्ति र यौनिक तथा लैङिक अल्पसंख्यकहरुको शिक्षा, स्वास्थ्य, राजनितिकमा पहुँचको लागि आरक्षणको व्यवस्था हुनुपर्ने माग तेस्रो लिङ्गी महिला जुनु चौधरीले माग गर्नुभएको थियो ।
कार्यशाला गोष्ठि कार्यक्रममा प्रदेश २ का आन्तरिक मामिला तथा कानुनमन्त्रि सरोज सिंह कुशवाहाले प्रदेश २ सरकार अभाव र दवावका विच जनताप्रति उत्तरदायी हुने खालको १८ वटा विद्येयक सदनबाट पास गराउँदै कानुन बनाएको बताउनुभयो ।
उहाँल तराइ मधेशका जनताहरु
सदियौदेखि उत्पीडनमा पर्दै आएको बताउँदै जनताहरुको वलिदानीबाट स्थापित संघियतालाई कमजोर गर्न प्रदेश सरकारमा महिनौसम्म मुख्यसचिव, मन्त्रालयमा सचिव र ६ हजार कर्मचारी आवश्यक भएकोेमा ४ सय कर्मचारीले कार्यसम्पादन गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको बताउनुभयो । देशको ७ प्रदेशमध्ये प्रदेश २ पहिलो सरकार हो जो दलितको सवालमा सशक्त विद्येयक सदनबाट पास गराउँदै कानुन बनाएको बताउनुभयो । उहाँले प्रदेश सरकारलाई प्रहरी, प्रशासन, कर्मचारी राख्न पाउने अधिकार नदिएकाले गर्दा निकै मन्त्रालयमा स्वकिय सचिवले टिप्पणी उठाउनुपर्ने बाध्यता समेत रहेको गुनासो गर्नुभएको छ ।
कार्यक्रममा प्राकृतिक श्रोत तथा वातावरण समितीका सभापति समेत रहनुभएका नेकपाका सांसद रामचन्द्र मण्डलले मानव जातिमा स्वार्थ रहञ्जेलसम्म मानवअधिकारको उल्लघंन भई रहने भएकाले गर्दा सवैले आफनो स्वार्थ त्याग गरि देश र जनताप्रति उत्तरदायी हुनुपर्ने बताउनुभएको छ । हामी सांसद, मन्त्रि, मुख्यमन्त्रिलगायत प्रत्येक जनता उत्पीडनमा परेको बताउनु हुदै उहाँले हामी एकअर्कामा आरोप प्रत्यारोप गर्दै निराशावादी तरिकाले काम गरि रहेकाले यसले देश कहिले समृद्ध हुन सक्ने प्रश्न गर्नुभएको थियो । सरकार होस् वा जनता जसले जे संविधान तहत पाएको अधिकारलाई सदुपयोग गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
कार्यक्रममा राजपा नेपालका संसदीय दलका सचेतक परमेश्वर साहले प्रदेश २ का जनता विभेदविरुद्ध लडेर अहिले प्रदेश सरकार स्थापित भएको हुँदा प्रदेश सरकारले जनताप्रति विभेद नहुने गरि १८ वटा कानुन बनाउन सफल भएको बताउनुभएको छ । प्रदेशमा पछिल्लो समय शान्ति सुरक्षाको सवालमा प्रश्न उठेको छ, तर प्रदेश सरकारसंग न त प्रहरी छ न त कर्मचारी अनि प्रदेशको शान्ति सुरक्षाको प्रत्याभूति गराउने जिम्मा कसले लिनुपर्ने प्रश्न गर्नुभएको थियो । उहाँले भन्नुभयो संविधानले अधिकार दिएको छ तर व्यवहारमा भने कार्यान्वयनको अवस्था फितलो भएकाले समस्या हुदै आएको छ ।
राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगका प्रदेश २ का निर्देशक विरबहादुर बुढा मगरले प्रदेश २ मा दहेज, बालविवाहलगायतका मानवअधिकारको उल्लघंनको घटना न्युनिकरण गर्न हामी सवै नागरिक सचेत हुन जरुरी रहेको बताउनुभएको छ । हामी सवै अधिकारको सवालमा सजग भएको खण्डमा आफनो हक र अधिकार सदुपयोग गर्न सकिने बताउनुभयो ।
कार्यक्रममा यु एन डि पी का प्रादेशिक संयोजक अर्जुन कुशवाहाले देशमा अहिले निति, निमार्ण र कार्यान्वयनको अवस्थाले नागरिक सुनिश्चितताको अवस्थाबारे केलाउन जरुरी रहेको बताउनुभएको छ ।
नेपाल वार एशोसिएशन धनुषाका अध्यक्ष रामनेक साहले कानुनले हामी सवै जनतालाई समान अधिकार दिएको छ । पुरुषभन्दा पनि महिलालाई बढी अधिकार दिएको भन्दै हामी सवै जना मिलेर कानुनको सम्मान गर्दै स्थापित गराउँदै अगाडी बढनुपर्ने बताउनुभएको छ ।
कार्यक्रममा इन्सेक प्रदेश २ का संयोजक राजु पासवानले प्रदेश २ मा मानवअधिकारको अवस्थालाई सुढृढिकरण गर्न सामाजिक संघसंस्थालगायत मानवअधिकारको क्षेत्रमा कार्यरत संघ संस्थाहरु प्रतिवद्र्ध रहेको बताउनुभएको छ । इन्सेकले मानवअधिकारको अवस्थाबारे वर्ष पुस्तक प्रकाशन गर्दै आएको बताउनुभयो ।
दिपेन्द्रप्रसाद सिंह
